विद्यालय शान्ति क्षेत्र कि राजनितिक दलको परेड मैदान !

नेपालका अधिकाँश सरकारी विद्यालयहरु हिजो आज राजनितीक गतिविधि संचालन गर्ने थलोको रुपमा चिनिने गरेका छन् । हरेक सरकारी विद्यालयमा कुनै न कुनै रुपले राजनितिको छाया पर्ने गरेकोमा कुनै दुईमत छैन । चाहे त्यो शिक्षक नियुक्तिमा होस् या कुनै सभा सम्मेलन गर्नमा अथवा मार्चपास्ट गर्नमा नै किन नहोस् । विद्यालयको पढाई लाई स्थगित गरेर भए पनि राजनितिक दल वा तिनका भातृ संगठनहरुले विद्यालयलाई राजनितीक अखडा गर्ने ठाँउको रुपमा चिनाइ सकेका छन् ।
केहि समय अघि मोरङ्गको भातिगञ्ज–७ स्तिथ श्री निम्न माध्यमिक विद्यालयमा राहतकोटाको शिक्षक नियुक्तिको विषय लाई लिएर विद्यालय ब्यवस्थापन समिती र स्थानिय वासिन्दाको विच झडप हुदा करिव पन्ध्र दिन जति विद्यालय बन्द गर्नु परेको थियो जति बेला विद्यार्थीहरुको परिक्षा जारी रहेको थियो । झडपको कारण चहि राजनितिक दवाव नै थियो । विद्यालयको ब्यवस्थापक अध्यक्षले राजनितिक दलको आडमा तिन लाख सम्मको घुस खाएर नियुक्ति ग¥यो उक्त कुरा स्थानिय ब्यक्तिले थाहा पाए पछि विरोध गरे । त्यति गर्दा सम्म अध्यक्षले नटेरेपछि स्थानिय वासिन्दाले विद्यालयमा अनिश्चित कालिन ताल्चा लगाए त्यसको १५ दिन पछि जिल्ला शिक्षा कार्यलयको रोहवरमा विद्यालय खुलेको थियो ।   
कुनै पनि राजनितिक दलका नेताहरु कार्यक्रमको उद्घाटन गर्न आए भने उनिहरुको स्वागतकालागी विद्यालयका विद्यार्थीहरुले पुष्पगुच्चा लिएर घन्टौ सम्म घाममा लाम लाग्नु पर्दछ । अनि मात्र उनिहरुको स्वागत सम्मानपुर्ण भएको महशुस गर्ने नेताहरुले विद्यार्थीको भविष्य बारेमा खै त सोचेको ? हरेक राजनितिक कुरालाई विद्यालय संग जोड्न कत्तिको उचित हुन्छ ?
प्रसंग सुनसरीको मधेषा गाविसमा रहेको जनता उच्च माविको हो । त्यस विद्यालयमा केहि दिन अघि मात्र चुरेभावर राष्ट्रिय एकता पार्टीले शान्ति क्षेत्र घोषित विद्यालय परिसरमा कम्ब्याट पोसाक सहित आफ्नो सेनालाई निर्धक्क पुर्वक मार्चपास्ट गराएको छ । विद्यालयको मुल गेटमा राखिएको बार्डमा प्रष्टसँग लेखिएको छ , विद्यालय क्षेत्रभित्र कुनै पनि पार्टी , जातिले तिनका राजनितकि क्रियाकलाप संचालन नगर्ने नगराउने विषयमा हामी सबै सहमत भएका छौ । तर यस प्रतिबद्धताविपरित गरिएको उक्त मार्चपास्टले प्रष्टरुपमा देखाई दिएको छ कि राजनितिकदलहरुले विद्यालयलाई ठुला –ठुला भाषणहरुमा मात्र शान्ति क्षेत्र घोषाण गरेको रहेछन् । तर तिनहरु आफैले गरेका प्रतिबद्धतालाई लत्याएर विद्यालय जस्तो संवेदनशिल क्षेत्रमा पनि राजनितिकदलले आफ्नो क्रियाकलाप संचालन गर्ने त उनिहरुको बानी परिसकेको रहेछ ।
विश्व शिक्षको सहयोग र सामाजिक सचेतनाका लागी सुचना केन्द्र ( सिक्सा) सुनसरीको पहलमा विद्यालयलाई शान्ति क्षेत्रको रुपमा सरोकारवाला सबैले स्वीकार गरेको केही समय पनि नबित्दै चुरेभावरका दुई हजार पाँच सय ७८जना सेनाले विद्यालयकै मैदानमा मार्चपास्ट गराएका थिए । सो मार्चपास्ट लाई गैरकानुनि सावित गरि कानुनको दायरमा ल्याउनुको सट्टा मार्च पास्ट गरिरहेकै समयमा सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरीको अलग – अलग समुहले अवलोकन गर्न सम्म भ्याएका थिए ।
शान्ति प्रकृया शुरु भए यता नेपालमा कुनै पनि राजनितिक दलले कुनै किसिमको शैन्य गतिविधि संचालन गर्न नपाई भनि अन्तरिम संविधानमा उल्लेख भएको छ तर सो गतिविधिलाई सुरक्षा निकायकै निगरानिमा संचालन हुनु कति आश्र्चय जनक कुरा हो ? त्यो पनि पुरै शैन्य कम्ब्याड सहित मार्चपास्ट हुनु ले नेपालको शैक्षिक पद्धतीमा राजनितिकको कस्तो प्रभाव छ भनेर र्छलङ्ग पारेको छ ।

Posted in: विचार